Σχολική Ψυχολογία
Η Σχολική Ψυχολογία αποτελεί έναν από τους εφαρμοσμένους κλάδους της ψυχολογίας και συνδέεται άμεσα με την σχολική ζωή και πραγματικότητα. Η προσέγγιση της σχολικής ψυχολογίας αφορά στη δημιουργία ενός πλαισίου που νοιάζεται και φροντίζει τον κάθε μαθητή, αλλά και το κάθε σχολείο. Ο σχολικός ψυχολόγος εργάζεται ατομικά, ομαδικά και συστημικά παρέχοντας τις υπηρεσίες του στους μαθητές όλων των βαθμίδων, τους εκπαιδευτικούς, τους γονείς και όλους όσους εμπλέκονται στην εκπαιδευτική διαδικασία και τη σχολική ζωή.
Ο ρόλος του σχολικού ψυχολόγου είναι πολυδιάστατος και έχει να κάνει με το πλαίσιο στο οποίο εργάζεται. Ο σχολικός ψυχολόγος που εργάζεται ιδιωτικά έχει ως κύριο μέλημά του:
την βελτίωση της σχολικής/ακαδημαϊκής επίδοσης
•διενεργεί ψυχολογική και μαθησιακή αξιολόγηση για τον εντοπισμό μαθησιακών αποκλίσεων (π.χ. δυσλεξία, ειδική μαθησιακή δυσκολία στη γραπτή έκφραση, στα μαθηματικά κτλ), ψυχοκοινωνικών και συναισθηματικών δυσκολιών
• προάγει τα κίνητρα των μαθητών για μεγαλύτερη εμπλοκή τους στην μαθησιακή διαδικασία
• σχεδιάζει εξατομικευμένα προγράμματα ανάλογα με τις ανάγκες του κάθε μαθητή ώστε να αντιμετωπιστούν οι δυσκολίες του και να ενισχυθούν τα δυνατά του στοιχεία
• καθοδηγεί τον μαθητή στην οργάνωση της μελέτης του και των σχολικών υποχρεώσεων
• καταγράφει και παρακολουθεί την ακαδημαϊκή πρόοδο των μαθητών
• διαχειρίζεται συμπεριφορές που εμποδίζουν τη μαθησιακή διαδικασία
την ενίσχυση θετικών συμπεριφορών και την προαγωγή της ψυχικής υγείας
• ενισχύει της επικοινωνιακές και κοινωνικές δεξιότητες των μαθητών
• αξιολογεί τις συναισθηματικές τους ανάγκες
• αξιολογεί ολιστικά την ανάπτυξη ενός μαθητή για τον εντοπισμό προειδοποιητικών καταστάσεων (πχ. ριψοκίνδυνη συμπεριφορά), αλλά και ενδιαφερόντων, ικανοτήτων και δεξιοτήτων του μαθητή
• παρέχει ψυχολογική και συμβουλευτική στήριξη σε μαθητές, εκπαιδευτικούς, γονείς
• διαχειρίζεται κρίσεις μέσα στο σχολικό πλαίσιο
την υποστήριξη μαθητών που παρουσιάζουν αποκλίσεις ή αναπηρίες
• συμβάλλει στην αξιολόγηση των αποκλίσεων στην ανάπτυξη ή την μάθηση
• δημιουργεί εξατομικευμένα προγράμματα που ανταποκρίνονται στις ειδικές ανάγκες των μαθητών
• συμμετέχει στη διαχείριση των δυσκολιών και συμβάλλει στην καλύτερη προσαρμογή του μαθητή
Γενικά, προβαίνει σε ενέργειες, σχεδιάζει προγράμματα και παρεμβάσεις που προάγουν την ψυχική υγεία, την αξία της μάθησης, τις δεξιότητες και την προσωπική ανάπτυξη των μελών στης σχολικής κοινότητας και ενισχύει τη σχέση σχολείου οικογένειας.
Ο σχολικός ψυχολόγος χρησιμοποιεί έναν σημαντικό αριθμό διαγνωστικών μέσων, όπως σταθμισμένα ψυχοδιαγνωστικά τεστ και ερωτηματολόγια, σχολική παρατήρηση (του μαθητή και του περιβάλλοντος), κλινική συνέντευξη με τον μαθητή, την οικογένεια, τους εκπαιδευτικούς και άλλους ειδικούς που μπορεί να πλαισιώνουν τον μαθητή. Επιπλέον, αναπτύσσει άτυπες δοκιμασίες μαθησιακής αξιολόγησης με βάση τις εξατομικευμένες ανάγκες του μαθητή και αξιοποιεί το παιχνίδι και το σχέδιο κατά τη διαγνωστική διαδικασία. Ο σχολικός ψυχολόγος συχνά δεν δρα ανεξάρτητα. Συμμετέχει σε διεπιστημονικές ομάδες και συνεργάζεται με άλλους επιστήμονες, όπως παιδίατρους, παιδοψυχίατρους λογοθεραπευτές, εργοθεραπευτές, ειδικούς παιδαγωγούς, με σκοπό να ακολουθηθεί μια κοινή πορεία για την στήριξη του μαθητή.
Πότε ένα παιδί χρειάζεται να επισκεφθεί σχολικό ψυχολόγο;
Όλα τα παιδιά και οι νέοι μπορούν κατά καιρούς να αντιμετωπίσουν προβλήματα που σχετίζονται με τη μάθηση, τις κοινωνικές σχέσεις, τη λήψη δύσκολων αποφάσεων ή διαχείριση συναισθημάτων (π.χ. κατάθλιψη, άγχος, ανησυχία ή απομόνωση). Ο σχολικός ψυχολόγος μπορεί να βοηθήσει σημαντικά μαθητές, γονείς και εκπαιδευτικούς να κατανοήσουν και να διαχειριστούν τόσο χρόνια προβλήματα όσο και άμεσα ζητήματα.