Τι σημαίνει σύστημα;
Σύστημα μπορεί να θεωρηθεί οποιοδήποτε σύνολο τα μέρη του οποίου σχετίζονται και αλληλοεπιδρούν μεταξύ τους. Ένα παράδειγμα θα μπορούσε να είναι το ηλιακό σύστημα που οι πλανήτες του βρίσκονται σε σχέση μεταξύ τους ή και τα διάφορα συστήματα μέσα στο ανθρώπινο σώμα (πχ καρδιαγγειακό σύστημα, πεπτικό σύστημα) που τα μέρη τους αλληλοεπιδρούν και αλληλεξαρτώνται διαρκώς.
Τι είναι Συστημική Θεραπεία;
Οι ίδιες αρχές αλληλεπίδρασης και σύνδεσης αφορούν και τα ανθρώπινα συστήματα. Κανένας δεν ζει μόνος του σε ένα κόσμο αποκομμένο αλλά αντιθέτως αντιλαμβανόμαστε τους εαυτούς μας μέσα από τις σχέσεις μας, το περιβάλλον και τις εμπειρίες μας αλλά και τις προσωπικές μας ιστορίες στις οποίες αποδίδουμε πάντα κάποιο νόημα.
Ανθρώπινα συστήματα είναι όλα τα σύνολα όπως η κοινωνία, η οικογένεια, οι σχέσεις, το σύνολο μαθητών σε μια τάξη, οι υπάλληλοι σε μια εταιρία, τα μέλη μια θεραπευτικής ομάδας κοκ.
Η συστημική θεωρία βλέπει τον άνθρωπο όχι ως μονάδα αλλά ως ενεργή οντότητα μέσα σε σχέσεων τα οποία επηρεάζει αλλά και επηρεάζεται από αυτά.
Λόγο αυτής της οπτικής η συστημική σκέψη γίνεται μια εξαιρετικά αποτελεσματική θεραπευτική προσέγγιση στην Θεραπεία Ζευγαριών και στην Οικογενειακή Θεραπεία. Τα συστήματα αναζητούν πάντα την ισορροπία. Αν αλλάξουμε κάτι στο σύστημα θα επιφέρει συνολική αλλάγή. Έτσι και τα συμπτώματα πολλές φορές μπορεί να τα δούμε σαν ‘λύσεις’ σε ‘προβλήματα’. Το σύστημα μπορεί να τα παράγει γιατί κάτι εξυπηρετούν στη δεδομένη φάση ζωής. Στην θεραπεία αναζητούμε να βρούμε λύσεις καλύτερες στο να λύνουν το πρόβλημα από το σύμπτωμα και έτσι το σύστημα από μόνο του να επαναρυθμιστεί. Αλλάζοντας ένα μέρος του συστήματος, επηρεάζοντας θετικά ένα σύμπτωμα, επέρχεται πάντα μια αλλαγή στο σύνολο.
Στην Ατομική Θεραπεία η συστημική σκέψη μένει πιστή στην αρχή του ότι τα συστήματα αναζητούν ισορροπίες που πολλές φορές πετυχαίνουν με τα συμπτώματα ως «λύσεις» μέχρις ότου βρεθεί μια καλύτερη εναλλακτική για το άτομο, την οικογένεια, τη σχέση. Τα συμπτώματα αποτελούν ευκαιρίες μετάβασης και όχι καταδίκη που μπορούν να μας προσκαλούν σε καινούργια νοήματα και κατάλληλη δράση αφού ο άνθρωπος μπορεί να είναι εν δυνάμη όλα: και ψυχικά υγιής και να φέρει συμπτώματα.
Ποια είναι η στάση του Συστημικού Θεραπευτή;
Ο συστημικά σκεπτόμενος θεραπευτής θεωρεί ότι ο πελάτης είναι ο μόνος ειδικός επι του εαυτού του και έχει την ικανότητα να αλλάζει, να εξελίσσετε, να βρίσκει λύσεις και να διαμορφώνει ενεργά τη ζωή του. Έτσι με σεβασμό απέναντι στον άνθρωπο συν-διαμορφώνουν μαζί, θεραπευόμενος και θεραπευτής, την πορεία της θεραπείας, τους στόχους και τα αιτήματα αναζητώντας νέες αφηγήσεις και νοήματα, καθρεφτίζοντας δυνάμεις και προσφέροντας παρεμβάσεις που προάγουν το άνοιγμα προς νέες δυνατότητες.
Εξερευνούμε σχέσεις και συνδέσεις ρωτώντας πώς εμφανίζεται ένα πρόβλημα και πώς διατηρείται παρά γιατί αυτό αναδύεται αφού συχνά η απάντηση στο γιατί δεν αρκεί για να επιφέρει την επιθυμητή αλλαγή.
Η Συστημική Θεραπεία θα κοιτάξει το παρελθόν στο βαθμό που υπηρετεί την αντίληψη μας στο σήμερα όσον αφορά μοτίβα σχέσεων και συμπεριφορών για να ενημερώσει την διαμόρφωση καινούργιων στάσεων απέναντι στα γεγονότα της ζωής μας έτσι ώστε να ανοίξει δυνατότητες που προάγουν την ευημερία, την ευτυχία, την ολοκλήρωση.